Śródbłonek znajduje się w naczyniach krwionośnych, wyściela je i stanowi pierwszą barierę (swego rodzaju bufor) między krwią a tkankami. Spełnia bardzo ważną rolę w organizmie, m.in. kontroluje ciśnienie, przepływ czy krzepnięcie krwi, bierze udział w reakcjach układu odpornościowego i tworzeniu nowych naczyń krwionośnych. Jego dysfunkcja może prowadzić do rozwoju chorób cywilizacyjnych.
- Przyjrzę się ekspresji genów, czyli procesowi odkodowania informacji zapisanej w DNA, w aspekcie modyfikacji białek histonowych, które oplatają DNA i z którymi pozostaje w bezpośrednim kontakcie. To jakie geny naszego organizmu są aktywne (eksprymowane), warunkowane jest procesami, które zachodzą w komórkach. Poziom ekspresji genów zależy od wielu czynników, jednym z nich są modyfikacje białek histonowych. Zajmę się jedną konkretną modyfikacją - cytrulinacją i jej wpływem na funkcjonowanie śródbłonka naczyniowego - mówi laureat Diamentowego Grantu 2019.
Cytrulinacja jest bardzo słabo poznaną modyfikacją, jednak Oskar Ciesielski spodziewa się, że może być ważna dla funkcjonowaniu śródbłonka. Śródbłonek jest istotny również w procesie nowotworzenia, odpowiada za tworzenie sieci nowych naczyń krwionośnych odpowiedzialnych za dostarczanie tlenu i czynników odżywczych do guza. Jeśli udałoby się zahamować ten proces (przy pomocy leku, inhibitora), można zahamować wzrost guza, a w efekcie - zapobiec dalszej progresji choroby.
- Duży wpływ na stan śródbłonka mają czynniki genetyczne, ale również środowiskowe, czyli to, w jaki sposób środowisko, w którym żyjemy, co jemy czy jesteśmy aktywni fizycznie wpływa na aktywację lub represję konkretnych genów. To może powodować korzystne, ale i niekorzystne efekty. Niekorzystne czynniki mogą zaburzać jego działanie i przyczyniać się do chorób, natomiast substancje prozdrowotne, np. polifenole zawarte w herbacie, będą wspomagać jego funkcje, przyczyniając się do regulacji ciśnienia krwi czy lepszego krzepnięcia, a to usprawni działanie całego organizmu - wyjaśnia Oskar Ciesielski.
- Badania mają na celu wykazanie czy proces cytrulinacji, również w komunikacji z innymi modyfikacjami, może odpowiadać za regulację angiogenezy - procesu powstawania nowych naczyń krwionośnych, które mogą odżywiać guza. W dalszej perspektywie wykonane analizy być może mogą stanowić punkt wyjścia dla innych naukowców do rozpoczęcia szerszych badań, zajmujących się możliwością wykorzystania inhibitorów procesu cytrulinacji w terapiach przeciwnowotworowych - dodaje laureat.
Projekt "Analiza epigenetycznego profilu modyfikacji wybranych arginin histonów rdzeniowych i wynikające z nich konsekwencje dla innych modyfikacji potranslacyjnych oraz funkcjonowania śródbłonka naczyniowego" potrwa 4 lata. Całkowity budżet projektu to 220 000 zł.
To już ósmy konkurs w ramach programu Diamentowy Grant. W tym roku wicepremier Jarosław Gowin przyznał ponad 17 milionów zł na finansowanie projektów wybitnie uzdolnionych studentów studiów jednolitych magisterskich lub absolwentów studiów I stopnia, prowadzących badania naukowe na wysokim poziomie i posiadających wyróżniający się dorobek naukowy. Laureaci zostali wyłonieni spośród 243 wnioskodawców w dwustopniowym postępowaniu konkursowym.
Uniwersytet Łódzki to największa uczelnia badawcza w centralnej Polsce. Jej misją jest kształcenie wysokiej klasy naukowców i specjalistów w wielu dziedzinach humanistyki, nauk społecznych i ścisłych. UŁ współpracuje z biznesem, zarówno na poziomie kadrowym, zapewniając wykwalifikowanych pracowników, jak i naukowym, oferując swoje know-how przedsiębiorstwom z różnych gałęzi gospodarki. Uniwersytet Łódzki jest uczelnią otwartą na świat - wciąż rośnie liczba uczących się tutaj studentów z zagranicy, a polscy studenci, dzięki programom wymiany, poznają Europę, Azję, wyjeżdżają za Ocean. Uniwersytet jest częścią Łodzi, działa wspólnie z łodzianami i dla łodzian, angażując się w wiele projektów społeczno-kulturalnych.
Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/https://www.facebook.com/groups/dobranauka/
Materiał źródłowy: mgr Oskar Ciesielski, dr hab. Aneta Balcerczyk
Redakcja: Centrum Promocji UŁ