Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych został ustanowiony na pamiątkę dnia (1 marca 1951 roku), w którym, po pokazowym procesie, na terenie warszawskiego więzienia na Mokotowie rozstrzelani zostali przywódcy IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Z rąk komunistów zginął wówczas prezes WiN ppłk Łukasz Ciepliński („Pług”, „Ludwik”) i jego najbliżsi współpracownicy: Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory i Karol Chmiel. Ich ciała pochowano w nieznanym miejscu.
Temat Żołnierzy Wyklętych stał się szerzej znany dopiero na początku lat 90. XX wieku, głównie dzięki wystawie „Żołnierze Wyklęci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 r.” na Uniwersytecie Warszawskim w 1993 roku. Inicjatywę legislacyjną dotycząca wprowadzenia tego święta podjął prezydent Lech Kaczyński, podtrzymana została przez prezydenta Bronisława Komorowskiego, a zrealizowana ustawą z 3 lutego 2011 roku.
Losy Żołnierzy Wyklętych są przedmiotem badań i publicznych wystąpień także naukowców z Uniwersytetu Łódzkiego, m.in. prof. dr hab. Przemysława Waingertnera z Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ, kierownika Katedry Historii Polski Najnowszej. Tutaj jeden z wykładów profesora poświęcony Żołnierzom Wyklętym.
Redakcja: Centrum Promocji UŁ