Ppłk. Wacław Lipiński - współtwórca pierwszych łódzkich drużyn skautowych, żołnierz pierwszej Brygady Legionów Polskich, uczestnik obrony Lwowa i wojny polsko-bolszewickiej, historyk zmagań o niepodległość i granice II Rzeczypospolitej, dyrektor Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie, szef propagandy podczas wrześniowej obrony Warszawy, uczestnik konspiracji antyhitlerowskiej i antykomunistycznej, w 1947 r. aresztowany przez władze komunistyczne, skazany na karę śmierci zamienioną na dożywocie, a w 1949 r. zamordowany w więzieniu we Wronkach, najprawdopodobniej na polecenie władz "Polski Ludowej".
Jego życie to obraz polskich losów pierwszej połowy XX wieku, naznaczonych trzema wojnami, zmaganiami o granice i bezskuteczną, heroiczną postawą sprzeciwu wobec komunistycznej rzeczywistości. Działalność niepodległościowa Lipińskiego zakończyła się jego aresztowaniem i pokazowym procesem. W 1947 roku został skazany na karę śmierci, zamienioną później na dożywocie, a niespełna 2 lata później, 4 kwietnia 1949 roku, został zamordowany w więzieniu we Wronkach, najprawdopodobniej na polecenie władz "Polski Ludowej".
fot. Przemysław Brzeziński
Postać Lipińskiego nie jest w Polsce znana. Ani Łódź, z której pochodził i gdzie należał do grona współzałożycieli tajnego skautingu i skąd w 1914 roku wyszedł do tworzących się Legionów Polskich, ani Warszawa, gdzie we wrześniu 1939 roku stał się, obok Stefana Starzyńskiego, głosem walczącej stolicy, nie zadbały, by jego imię nosiła któraś z ulic.
W filmie wykorzystano fragmenty listów, dzienników i publikacji Lipińskiego, w których odnosił się do wydarzeń historycznych, w których uczestniczył, a także zachowane oryginalne nagrania jego wystąpień radiowych, kierowanych do ludności walczącej Warszawy we wrześniu 1939 roku.
"Skazany na zapomnienie. Wacław Lipiński"
55 min. (scen. i reż. Marzena Kumosińska)
niedziela, 17.11.2019, godz. 19.15 wtorek, 19.11.2019, godz. 13.20
Dokument wyprodukowany został przez łódzki ośrodek Telewizji Polskiej na zlecenie TVP Historia. Autorka jest pracownikiem Instytutu Pamięci Narodowej.
Zobacz nasze projekty naukowe na https://www.facebook.com/groups/dobranauka/https://www.facebook.com/groups/dobranauka/
Materiał źródłowy: Marzena Kumosińska, IPN Oddział w Łodzi
Redakcja: Centrum Promocji UŁ