Idea zrównoważonego rozwoju jest strategią równoczesnego rozpoznawania i rozwiązywania współczesnych problemów gospodarczych, społecznych i środowiskowych mających na celu zapewnienie działań na rzecz zrównoważonej przyszłości naszej planety oraz na rzecz jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń w wymienionych wyżej obszarach.
Podczas sesji Zgromadzenia ONZ, przyjęto 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (ZR), które są wskazówkami dla rozwoju cywilizacyjnego świata. Koncepcja ZR wyznacza nie tylko nowe kierunki podejmowanych działań i innowacji, ale również wskazuje na konieczność prowadzenia edukacji mającej skutkować zmianą powszechnej świadomości społecznej. Potrzebna jest skuteczna edukacja ekologiczna społeczeństwa oraz ukształtowanie właściwego i spójnego systemu wartości.
Aby między innymi odpowiedzieć na pytanie, jakie wyzwania stoją przed uczelniami wyższymi w obszarze ZR została zorganizowana I Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Uczelnie wyższe wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju” . Jej celem było przedstawienie działań i najlepszych praktyk edukacyjnych, informacyjnych, organizacyjnych oraz wyników badań naukowych podejmowanych na uczelniach wyższych w obszarze realizacji celów zrównoważonego rozwoju.
Podczas sesji plenarnej zaprezentowano dobre praktyki oraz doświadczenia w zakresie aktywności na rzecz ZR na uczelniach wyższych. Swoje osiągnięcia w zakresie zrównoważonych działań gospodarczych, społecznych i proekologicznych zaprezentowali m.in. przedstawiciele Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Gdańskiego, Politechniki Łódzkiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Łódzkiego.
Uniwersytet Łódzki to uczelnia świadomie działająca na rzecz klimatu i środowiska. Na UŁ działa zespół doradczy ds. polityki klimatyczno-środowiskowej UŁ. W ramach idei małych kroków Zespół wdrożył następujące działania: opracowanie listy dobrych praktyk środowiskowych jako rekomendacji do stosowania w jednostkach organizacyjnych UŁ; inwentaryzacja terenów zieleni Uczelni celem opracowania szczegółowych zaleceń dla pielęgnacji trawników, tworzenia łąk kwietnych i nasadzeń drzew; zakładanie ogrodów fasadowych (współpraca z Urzędem Miasta); tworzenie miejsc przyjaznych miejskim zwierzętom (uli na obiektach uniwersyteckich, domków dla zapylaczy, budek dla ptaków, domków dla jeży itp.); wprowadzanie systemów retencjonowania wody deszczowej.
W ramach idei kroków milowych zostały wdrożone następujące działania: wprowadzenie do Strategii rozwoju Uczelni zagadnień związanych z ograniczaniem jej wpływu na klimat i środowisko oraz opracowanie polityki środowiskowej UŁ; opracowanie i wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego Uczelni; wprowadzenie Zielonych Zamówień Publicznych; utworzenie Zielonego Budżetu Obywatelskiego; planowany obecnie montaż instalacji fotowoltaicznych na budynkach UŁ. Wybrane projekty badawcze prośrodowiskowe i proklimatyczne realizowane w UŁ to: projekt Horyzont 2020 FRONTSH1P to badania nad gospodarowaniem odpadami w Łodzi i regionie łódzkim.
Wybrane wdrożenia i inwestycje prośrodowiskowe i proklimatyczne realizowane w UŁ to: pilotażowy ogród fasadowy z systemem gromadzenia i redystrybucji wody.
Wszystkie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju na UŁ mają na celu: umacnianie wizerunku Uczelni nowoczesnej, odpowiedzialnej, reagującej na społeczne wyzwania; wzmocnienie prestiżu Uczelni na arenie międzynarodowej; tworzenie sieci Green Universities; oddziaływanie na otoczenie oraz wzmacnianie świadomości ekologicznej społeczności akademickiej i uzyskanie oszczędności na skutek monitorowania zużycia różnorodnych zasobów oraz nowych inwestycji proekologicznych.
Za jeden z najistotniejszych efektów konferencji można uznać wspólne stanowisko prelegentów i uczestników Konferencji do podjęcia działań odnoszących się głównie do trzeciego filaru zrównoważonego rozwoju, czyli działań na rzecz ochrony środowiska i adaptacji do zmian klimatu. Oznacza to budowanie uczelni świadomie dbających o środowisko poprzez m.in. podniesienie świadomości ekologicznej pracowników, studentów i otoczenia Uczelni, kształtowanie postaw proekologicznych oraz podejmowania działań odnoszących do tworzenia zielonych miejsc pracy.
Materiał: dr hab. Bożena Ewa Matusiak, prof. UŁ, dr hab. Marek Matejun, prof. UŁ, dr Izabela Różańska-Bińczyk, Centrum Studiów Zrównoważonego Rozwoju, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego